Banksy Debate

“I’m going to speak my mind, so this won’t take long

Graffiti is not the lowest form of art. Despite having to creep about at night and lie to your mum its actually the most honest artform available. There is no elitism or hype, it exhibits on some of the best walls a town has to offer, and nobody is put off by the
price of admission

A wall has always been the best place to publish your work

The people who run our cities don’t understand graffiti because they think nothing has the right to exist unless it makes profit. But if you just value money then your opinion is worthless.

The say graffiti frightens people and is symbolic of the decline in society, but graffiti is only dangerous in the mind of three types of people; politicians, advertising executives and graffiti writers.

The people who truly deface our neighborhoods are the companies that scrawl their giant slogans across buildings and buses trying to make us feel inadequate unless we buy their stuff. They expect to be able to shout their message in your face from every available surface but you’re never allowed to answer back. Well, they started this fight and the wall is the weapon of choice to hit them back.

Some people become cops because they want to make the world a better place. Some people become vandals because they want to make the world a better looking place.”

Τα παραπάνω λόγια βρίσκονται στο πρόλογο του βιβλίου του Banksy. Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο του banksy έρχεσαι σε επαφή με έναν ιδιαίτερο κόσμο που έχει δημιουργήσει ο καλλιτέχνης. Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι και η στάση του κόσμου αλλά και των μέσων απέναντι στον καλλιτέχνη. Συγκεκριμένα η Guardian τον χαρακτηρίζει ως ένα «καλλιτέχνη» γνωστό για τις ανατρεπτικές φάρσες που σκαρώνει. Η συγκεκριμένη περιγραφή μεταφράζεται αυτούσια και σε διάφορα ελληνικά μέσα ενημέρωσης όπως στα NEA ενώ ένα απλό google search θα προσθέσει και άλλα portals που αντιγράφουν την παραπάνω πρόταση. Γενικότερα υπάρχει η αντίληψη ότι αυτό που κάνει ο banksy είναι ουσιαστικά μια «πλάκα». Φυσικά η όλη αντιμετώπιση της δράσης του ως «πλάκα» υπονομέυει την δουλειά ενός καλλιτέχνη ο λόγος και το έργο του οποίου είναι πολιτικό. Και το πολιτικό εδώ δεν εννοείται με την φιλοσοφική του έννοια. Στην προκειμένη περίπτωση η δράση και το έργο του εκπροσωπούν ένα ρεύμα καλλιτεχνικού πολιτικού ακτιβισμού. Όταν η πολιτική τοποθέτηση μειώνεται στο επίπεδο φάρσας ή πλάκας τότε προφανώς υπάρχει μια σύγχυση. Σε περίπτωση που τα έργα του ενέπνεαν εξεγέρσεις και ταραχές αντισυστημικές μάλλον δεν θα χαρακτηρίζονταν ως πλάκα αλλά ως κάτι σοβαρό.

Το γεγονός ότι ζούμε σε καπιταλιστικές κοινωνίες επηρεάζει βαθύτατα και τις κοινωνικές μας σχέσεις. Μέσα στο όλο καπιταλιστικό οικοδόμημα, ένας καλλιτέχνης θα αναγκαστεί να γίνει και έμπορος της δουλειάς του. Σε περίπτωση που δεν το επιθυμεί αυτό θα προσλάβει μάνατζερ να το κάνει για λογαριασμό του. Είναι απολύτως θεμιτό ακόμα και για έναν καλλιτέχνη που ξεκινάει με ένα underground profil. Είναι αστείο να εξετάζουμε κάθε φορά το προφίλ του καλλιτέχνη. Προσωπικά μου είναι τελείως αδιάφορο αν ο καλλιτέχνης θα είναι underground ή όχι. Σημασία έχει το έργο του. Εγώ αυτό θα αντικρίζω. Τον εκάστοτε καλλιτέχνη ενδεχομένως να μην τον συναντήσω ποτέ. Τα έργα του όμως θα είναι μπροστά μου.

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να γράψω εγκώμια για τα έργα του Banksy. Ιδιοφυείς ιδέες, υπέροχα σχέδια, φαντασία, σαρκασμός, κ.ο.κ. Τα έργα του σου μιλάνε με το που θα τα αντικρίσεις. Νομίζω ότι από το Μάη του 68’ είχαν να εμφανιστούν τόσο εμπνευσμένα μηνύματα αλλά ίσως και να υπερβάλω σε αυτό το σημείο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα άρθρο που γράφτηκε στη Guardian στις 22/9/06. Ο συντάκτης ασκεί άνιση (έως παιδιάστικη) κριτική στον Banksy και από κάτω ακολουθεί σωρός σχολίων από αναγνώστες, δημιουργώντας ένα πολύ ενδιαφέρον debate.

Αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί φάρσα στη δουλειά του Banksy αυτό θα είναι το γεγονός ότι η δουλειά του τείνει να γίνει ένα απλό αξιοθέατο. Το Λονδίνο ας πούμε –στους τοίχους του οποίου υπάρχουν αρκετά από τα έργα του- θα μπορούσε κάλλιστα να συμπεριλαμβάνει στους ταξιδιωτικούς οδηγούς του τα έργα του banksy ως αξιοθέατο δίπλα στο Big Ben και το London Tower. Ίσως στο τέλος να καταλήξουμε να κοιτάμε τα έργα του όπως κοιτάμε τον πύργο του Άιφελ, και το άγαλμα της ελευθερίας. Με ένα κενό βλέμμα δηλαδή αδιαφορώντας για το τι αντιπροσωπεύουν αλλά ως μια καρτ-ποστάλ του δυτικού πολιτισμού.